Willem van Oranjelaan

Willem werd in 1555 door Filips II benoemd tot lid van de Raad van Staten en bij diens vertrek naar Spanje in 1559 tot stadhouder van Bourgondië, Holland, Zeeland en Utrecht. In de raad van State werd hij tolk van het verzet, terwijl hij tevens pleitte voor een meer tolerante houding ten opzichte van de godsdienstige politiek. Maar hij kreeg niet voldoende aandacht voor zijn ideeën en moest vluchten. Vanaf 1567 wordt hij de grote leider van de opstand tegen Spanje. Zijn bijnamen waren 'de Vader des Vaderlands' en 'de Zwijger'. Op 10 juli 1584 werd hij in Delft doodgeschoten door Balthasar Gerardsz.

Toen Willem van Oranje in 1551 in 's-Hertogenbosch was kreeg hij als geschenk van het stadsbestuur wegens zijn huwelijk met de gravin van Buren drie aam wijn geschonken. Nog verschillende malen zou hij door de stad op wijnschenkingen getrakteerd worden. Onder andere kreeg hij in 1561 een aam wijn, toen hij op weg was naar Duitsland om er zijn tweede vrouw, Anna van Saksen, op te halen. Bij de terugkeer uit Duitsland, toen het echtpaar de stad passeerde, kreeg hij opnieuw drie aam wijn ten geschenke. In 1556 werd hem op De Gaffel een uitgebreide maaltijd aangeboden. Willem van Oranje was lid van de Bossche Illustre Lieve Vrouwe Broederschap. Als Heer van Buren liet hij in 1562 zes jonge zwanen bij de Broederschap afgeven ten behoeve van de jaarlijkse maaltijd. Nog drie jaar zou hij dit doen; daarna is deze traditie in onbruik geraakt, misschien als een gevolg van de rumoerige tijden in De Nederlanden. In 1556 toen Willem in de stad was, werd hij ook bij de Broederschap uitgenodigd voor een maaltijd. De rekeningen vermelden dat er betaald werd aan zangers en een organist die de maaltijd bij "prince Willem van Auraengien" opluisterden. De Broederschap bewaart in haar verzameling nog steeds de tinnen drinkbeker van Willem. Willem van Oranje is één van de zeer weinige leden van de Broederschap die zijn overgegaan tot de reformatie.

In 1933 kwam er een Willem van Oranjelaan in 's-Hertogenbosch. Eerder was de suggestie gedaan om deze laan te noemen de Frederik hendriklaan, maar Jan Mosmans (die B&W adviseerde inzake straatnamen) protesteerde hier tegen: betrokkene had tenslotte in 1829 Den Bosch veroverd! Dus toch een Willem van Oranjelaan.

Het leidde en leidt nog steeds tot een verwisseling van straatnamen. Want tenslotte was er al sedert 1921 een Willem van Nassaulaan; genoemd naar Willem van Nassau-Siegen, een achterneef van Willem van Oranje-Nassau die bij de belegering van 1629 vanuit zijn hoofdkwartier Orthen via de Muntel een aanval op de stad leidde (hiertegen had Mosmans geen bezwaar!) Sinds 1897 bestaat er trouwens ook nog een Oranje Nassaulaan; bovendien was er vanaf dat jaar ook een Oranje Nassauplein, maar dat kreeg in 1909 na de geboorte van de jonge prinses de naam Julianaplein. Het blijft dus opletten geblazen!